Τα συν και τα πλην μιας νέας μαμάς στο Μεξικό.

Γιατί δεν δίνουν τα κράτη στις μητέρες τριπλό μισθό με νυχτερινά μεροκάματα, Κυριακές, αργίες και επιδόματα, τα πάντα όλα, ό,τι προβλέπεται για τους δημοσίους υπαλλήλους επί τρία, αφού η μέρα έχει 3 οκτάωρα, δεν το καταλαβαίνω. Το εννοώ. Τουλάχιστον για τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού θα έπρεπε σε όλα τα κράτη της γης να παρέχεται τριπλός μισθός στον βασικό κηδεμόνα, για να μην αναφέρομαι αποκλειστικά στις μητέρες, σε αυτόν δηλαδή που αποτελεί τον βασικό τροφό, που θα μείνει στο σπίτι για να φροντίσει το νέο μέλος. Το παιδί κυρίως τους πρώτους μήνες της ζωής του χρειάζεται κοντά του έναν βασικό φροντιστή, να μεγαλώσει με ασφάλεια, με δύναμη, με αυτοπεποίθηση. Η δουλειά αυτού του φροντιστή είναι 24 ώρες το 24ωρο, κάθε μέρα, όλη μέρα και όλη νύχτα.

Είναι μια συναρπαστική δουλειά, γιατί ναι, περί δουλειάς πρόκειται, αλλά πολύ απαιτητική, που θέλει την αμέριστη και αναπόσπαστη προσοχή σου. Από τη μία, γνωρίζω μητέρες που δεν θέλουν να επιστρέψουν στη δουλειά τους μετά τη λοχεία, αλλά πρέπει να το κάνουν για να επιβιώσουν και αναγκάζονται να αφήσουν τα παιδιά σε συγγενείς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, από την άλλη γνωρίζω μητέρες που μένουν στο σπίτι χωρίς εισόδημα και επαφίενται στο εισόδημα του πατέρα χωρίς να ξέρουν τι μέλλει γενέσθαι στα δικά τους επαγγελματικά. Ξέρω επίσης ακόμα περισσότερες μητέρες που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους, αφού είναι δυστυχώς συχνό το φαινόμενο των μονογονεϊκών οικογενειών στο Μεξικό, με τον πατέρα να την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια μόλις μείνει έγκυος η γυναίκα ή μόλις τα βρει σκούρα από την ευθύνη μιας οικογένειας. Η μητέρα όμως μένει και προσπαθεί να βρει τρόπους να επιβιώσει και αυτή και το μωρό της.

Η μητρότητα είναι δύσκολη υπόθεση. Δεν ήμουν ποτέ ρομαντική, δεν θα αλλάξω τώρα στα 42 μου, όχι, δεν σκοπεύω να ρομαντικοποιήσω τη μητρότητα. Σου ρουφάει το αίμα, αλλά την ίδια στιγμή σου προσφέρει τόσα πολύτιμα δώρα, όπως τα γελάκια, οι πρώτες λεξούλες, η άνευ όρων αγάπη τα πρώτα χρόνια, που λες στο καλό να πάνε όλα, αυτό που ζω τώρα, αυτή τη στιγμή, είναι η επιτομή της τελειότητας.

Παρακάτω θα αναφέρω μερικές θετικές, αλλά και αρνητικές πρώτες διαπιστώσεις από τη μέχρι τώρα μικρή εμπειρία μου ως μαμά στο Μεξικό.

-

Η πρώτη θλιβερή διαπίστωση είναι ότι οι δρόμοι και τα πεζοδρόμια στην Πόλη του Μεξικού δεν είναι ειδικά κατασκευασμένα για τα παιδικά καρότσια. Μα τι λέω. Ούτε για τα αναπηρικά αμαξίδια δεν είναι κατασκευασμένα. Όταν βγαίνουμε για βόλτες μέσα στη γειτονιά, επιλέγω πάντα μια συγκεκριμένη διαδρομή που ξέρω ότι έχει πεζοδρόμια κάπως πιο ευρύχωρα, ειδικές ράμπες και λιγότερες λακούβες. Το έδαφος είναι γεμάτο ανωμαλίες από κακοτεχνίες και δέντρα που υψώνονται μεν επιβλητικά και περήφανα, αλλά δημιουργούν βουνά από σπασμένο τσιμέντο με τις ρίζες τους, τα οποία κανείς ποτέ δεν επιδιορθώνει. Πόσες φορές από την άλλη, δεν έτυχε να βρεθώ μπροστά σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα που εμπόδιζαν τη διέλευση από τις ειδικές ράμπες. Πόσες φορές δεν σκέφτηκα να είχα εκείνο το αυτοκόλλητο που έβλεπα κάποτε στη Θεσσαλονίκη: "Είμαι γάιδαρος, παρκάρω όπου γουστάρω!"

+

Με το μωρό στην αγκαλιά ή στο καρότσι είσαι εξαιρετικά δημοφιλής. Και εγώ και ειδικά ο σύζυγος, δεχόμαστε φιλοφρονήσεις, κομπλιμέντα και γελάκια από διαβάτες και οδηγούς, μας στέλνουν καρδούλες, μας πιάνουν την κουβέντα, μας αφηγούνται τις δικές τους εμπειρίες από όταν είχαν μικρά τα παιδιά τους. Νιώθεις σαν να είναι το παιδί σου ποπ είδωλο. Και γράφω "ειδικά ο σύζυγος", γιατί στερεοτυπικά εξακολουθεί ένας άντρας με ένα μωρό στην αγκαλιά να αποτελεί πιο σπάνιο φαινόμενο, άρα και πιο ελκυστικό στο μάτι.

-

Δεν έχεις προτεραιότητα σε δημόσιες και άλλες υπηρεσίες. Αυτό πρέπει να αλλάξει χθες. Ένας άνθρωπος, ο τροφός, μητέρα, πατέρας, θείος, θεία, γιαγιά, παππούς, οποιοδήποτε που έχει ένα μωρό ή ένα νήπιο μαζί του, πρέπει να έχει προτεραιότητα. Οποιοσδήποτε και οπουδήποτε. Όπως έχουν προτεραιότητα οι ανάπηροι, οι ηλικιωμένοι και οι εμφανώς έγκυες (γιατί τους πρώτους μήνες που έχεις μεγαλύτερη ανάγκη να καθίσεις από τις ναυτίες και τις αναγούλες, δεν φαίνεται η κοιλίτσα και πρέπει να δίνεις εξηγήσεις, κάτι που απεχθάνομαι), έτσι πρέπει να έχουν και οι συνοδοί μωρών και μικρών παιδιών. Είναι αυτονόητο, αλλά δυστυχώς δεν εφαρμόζεται. Είχαμε πάει να βγάλουμε διαβατήριο για το 45 ημερών βρέφος μας, άκουγα τα κλάματα διάχυτα από κάθε γωνιά της υπηρεσίας εξωτερικών υποθέσεων και αναρωτιόμουν: γιατί αφήνουν οι ιθύνοντες να ταλαιπωρούνται τα μωρά, τα νήπια και οι συνοδοί τους; Δεν έχουν όλοι οι γονείς την πολυτέλεια να αφήσουν κάπου το νινί τους, το παίρνουν μαζί τους και οφείλουμε να κάνουμε τη ζωή τους πιο εύκολη.

+

Η πλειοψηφία των οδηγών σταματούν σχεδόν αμέσως μόλις με δουν να θέλω να διασχίσω τον δρόμο με το μωρό. Σε άλλες περιπτώσεις δεν σταματούν που να κατέβουν όλοι οι θεοί του ουρανού, ας είναι και η Μαρία της Γουαδελούπης. Τα φανάρια για τους πεζούς δεν είναι ευρέως διαδεδομένα και οι διαβάσεις για τους πεζούς είναι είτε ανύπαρκτες είτε ξεθωριασμένες. Μια φορά, εμφανίστηκε ένας κύριος - που από την εξωτερική του εμφάνιση έκρινα ότι θα μπορούσε να είναι καλλιτέχνης -, και βλέποντας ότι δεν σταματούν τα αμάξια σε μια διάβαση όπου περίμενα υπομονετικά, μπήκε στη μέση του δρόμου και ανάγκασε τα αμάξια να σταματήσουν με το έτσι θέλω. Την ευχή μου να 'χει.

-

Η οδήγηση είναι εγκληματική. Υπάρχουν παντού topes, βουναλάκια δηλαδή μέσα στη μέση του δρόμου κάθε λίγο και λιγάκι. Είναι πολύ ενοχλητικά, γιατί βρίσκονται ακόμα και σε ανηφόρες, σε μέρη που έχει άπειρες λακούβες και κατεστραμμένους δρόμους. Όταν είσαι σε αυτοκίνητο κάνουν τα νεύρα σου σμπαράλια, αλλά όταν είσαι πεζός καταλαβαίνεις τον λόγο της ύπαρξής τους. Οι Μεξικανοί τρέχουν σαν τρελοί όταν δεν υπάρχουν αυτά τα βουναλάκια. Παίρνουν τα διπλώματα πληρώνοντας ένα παράβολο και μαθαίνουν να οδηγούν στον δρόμο, χωρίς μαθήματα. Τις προάλλες ήμουν με το καρότσι σε ένα στενό χωρίς βουναλάκια και πέρασε ξυστά από δίπλα μου ένα αυτοκίνητο με ιλιγγιώδη ταχύτητα... Δεν πρόλαβα καν να δω ότι έρχεται... Ένας κύριος πίσω μου πεζός πρόλαβε να ρίξει μια κλωτσιά στον κώλο του αυτοκινήτου, αλλά ούτε αυτό δεν πτόησε τον αμελή οδηγό. Μια άλλη φορά, είχα το παιδί στον μάρσιπο, ήμουν πάνω στο πεζοδρόμιο και πέρασε πάλι ένα αμάξι ξυστά από δίπλα μου χτυπώντας τον αγκώνα μου με τον καθρέφτη του. Άρχισα να βρίζω σε όλες τις γλώσσες που ξέρω και που δεν ξέρω, δεν σταμάτησε καν να δει πώς είμαι.

+

Πιάνεις φιλίες με νέες μαμάδες από εκεί που δεν το περιμένεις. Μια μέρα γυρνούσα από τη βόλτα μου με τον μπέμπη στο σπίτι και διασταυρώθηκε ο δρόμος μου με μια άλλη μανούλα που είχε το μωρό της στον μάρσιπο. Ανταλλάξαμε μια καλησπέρα, ένα χαμόγελο, κι εγώ έστριψα στο στενό μου. Η γλυκιά μου με ακολούθησε και μου έπιασε την κουβέντα. Ανταποκρίθηκα εννοείται με λαχτάρα και πλέον κάνουμε παρέα ανταλλάσσοντας εμπειρίες και απόψεις. Η μητρότητα έχει μεγάλη μοναξιά. Έχεις ανάγκη από γυναίκες που περνούν την ίδια φάση με σένα, έχεις ανάγκη από ένα υποστηρικτικό δίκτυο ανθρώπων που μπορούν να σε καταλάβουν. Όταν λέω "μοναξιά" εννοώ τις ώρες που είσαι μόνη με το μωρό και τις προκλήσεις του, που κλαίει και δεν ξέρεις τι έχει, που είναι ο σύζυγος στη δουλειά και σου χτυπάνε τα κουδούνια, ενώ εσύ έχεις το μωρό είτε στο βυζί είτε στο χέρι σου να κοιμάται, που θες να φας ή να πας στην τουαλέτα, αλλά το μωρό θέλει άλλα πράγματα και άλλα πολλά.

-

Τα μωρουδιακά είναι πανάκριβα. Και ειδικά στο Μεξικό είναι ακόμα πιο ακριβά, γιατί τα περισσότερα εισάγονται από τις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη του πολέμου, του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης, των διαρκών ανατιμήσεων και της ακρίβειας, και πάλι τα μωρουδιακά στην πλειοψηφία τους είναι πολύ πιο φτηνά απ' ότι εδώ.

+

Το Μεξικό έχει αυτό που λέμε baby culture, την κουλτούρα δηλαδή του μωρού, την αποδοχή του στις περισσότερες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής. Αυτό το άκουγα πολύ συχνά από Ευρωπαίους που ζουν στο Μεξικό χρόνια τώρα και πλέον το επιβεβαιώνω κι εγώ. Για παράδειγμα, ήμουν σε μια καφετέρια με τον Ορέστη τις προάλλες και άρχισε να κλαίει χωρίς να ξέρω το γιατί. Είχε φάει, ήταν στεγνός και καθαρός, είχε κοιμηθεί τον ύπνο του δικαίου, όλες του οι ανάγκες ήταν φαινομενικά καλυμμένες. Η γυναίκα που καθόταν στο διπλανό τραπέζι μου πέταξε το πιο γλυκό χαμόγελο και μια καρδούλα με τα χέρια της, ενώ μόλις βγήκα έξω για να τον ηρεμήσω, με πλησίασε ένας κύριος που μου είπε: "Δεν είναι κλάμα, αγάπη μου, είναι ένα όμορφο τραγούδι!" Το πιο πιθανό στην Ευρώπη να στράβωναν τα μούτρα τους οι περίοικοι και να έβγαζαν ήχους απελπισίας ακούγοντας ένα μωράκι να τσιρίζει από το πουθενά. Την άλλη φορά, έστειλα μήνυμα στην παλιά μου ακαδημία να ρωτήσω αν μπορώ να παίρνω μαζί μου το μωρό μου στο χορό, γιατί δεν έχω πού να το αφήσω. Απάντησαν κατευθείαν ότι ναι, εννοείται και ξεκίνησα να πηγαίνω με τον Ορέστη στον μάρσιπο. Όλες οι δασκάλες του χορού μου είπαν ότι έτσι έκαναν και αυτές με τα δικά τους μωρά, ενώ ο Ορέστης απολαμβάνει όχι μόνο τον χορό στη ζεστασιά της αγκαλιάς μου, αλλά και την προσοχή και τα χάδια που εισπράττει από τις γυναίκες που χορεύουν. Εδώ το περιβάλλον είναι πολύ baby friendly.

-

Η κοινωνία του Μεξικού είναι παρεμβατική όπως και η ελληνική κοινωνία. Όλοι έχουν άποψη για την ανατροφή του παιδιού σου που ως επί το πλείστον είναι καλοδεχούμενη, αλλά πρέπει συνεχώς να βάζεις όρια για... να μη σ'ανέβουν στο κρεβάτι.

+

Μπορώ να θηλάσω παντού. Στον δρόμο, στα εστιατόρια, στα μουσεία, στο αεροδρόμιο, παντού. Δεν είναι προκλητικό ούτε σοκαριστικό το θέαμα μιας μαμάς που θηλάζει το μωρό της, ανήκει και αυτή η ανάγκη στο φιλικό υπέρ των μωρών κλίμα της χώρας του Μεξικού. Έχει συμβάλει και το κράτος προς αυτή την κατεύθυνση, βλέπω συνέχεια κρατικές καμπάνιες υπέρ του θηλασμού σε γιγαντοαφίσες, σε διαφημίσεις στο ίντερνετ, σε βίντεο σποτάκια, με τη λεζάντα: "dar pecho es un derecho" που σημαίνει "το να θηλάζεις είναι δικαίωμα.